Στη ριζική αναμόρφωση του τρόπου με τον οποίο εκτελούνται τα δρομολόγια της ελληνικής ακτοπλοΐας και κυρίως του τρόπου διαχείρισής της από τα λιμάνια προχωράει το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Με πρωτοβουλία του υπουργού Χρήστου Στυλιανίδη θα εισαχθεί σύστημα ενδελεχούς προγραμματισμού και διαχείρισης των αναχωρήσεων και των αφίξεων των πλοίων σε κάθε λιμάνι ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα συνωστισμού πλοίων κατά την αναχώρηση και την άφιξη σε συγκεκριμένους προορισμούς, να αυξηθούν περαιτέρω τα επίπεδα ασφαλείας και να είναι δυνατή κατά την αναχώρηση και την άφιξη σε συγκεκριμένους προορισμούς η έγκαιρη γνωστοποίηση και έγκριση δρομολογίων.
Για τον σκοπό αυτό πρόκειται να προκηρυχθεί διαγωνισμός το αμέσως επόμενο διάστημα για την επιλογή αναδόχου που θα κάνει τη μελέτη, ανάπτυξη και υλοποίηση ηλεκτρονικού συστήματος χρονοθυρίδων ή slots για τα μεγάλα αλλά και τα μικρότερα πλην όμως πολυσύχναστα λιμάνια της χώρας. «Δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό το σύστημα έχει ήδη δοκιμαστεί παγκοσμίως στα αεροδρόμια», αναφέρει χαρακτηριστικά ο υπουργός στην «Καθημερινή».
Αν και επί του παρόντος δεν αποκαλύπτονται περαιτέρω λεπτομέρειες του σχεδίου, εκτιμάται ότι τα slots θα ανατίθενται από τις λιμενικές αρχές και το λιμενικό σώμα αλλά και από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου ανάλογα με μία σειρά κριτηρίων ποσοτικών και ποιοτικών κάθε δρομολογίου. Αναμφίβολα η εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος απαιτεί ενδελεχή σχεδιασμό και δεν θα λείψουν οι αντιδράσεις. Η κυβέρνηση όμως και ο υπουργός εμφανίζονται αποφασισμένοι να βάλουν τάξη στο χάος που προκαλείται κυρίως από τις μικρότερες και εποχικές γραμμές.
Σε όσους ταξιδεύουν στο Αιγαίο και στο Ιόνιο ειδικά από τον Πειραιά και τη Ραφήνα το φαινόμενο δύο τριών ή και τεσσάρων πλοίων που επιχειρούν να ξεκινήσουν ταυτόχρονα το πρωί δεν είναι άγνωστο. Ακόμα περισσότερο εξοικειωμένοι είναι νησιώτες και ταξιδιώτες νησιών όπως η Πάρος ή η Νάξος αλλά και άλλων πολυσύχναστων κυκλαδίτικων λιμανιών όπου παρατηρείται το φαινόμενο να διαγκωνίζονται για να πιάσουν λιμάνι το καλοκαίρι 2 και 3 ταχύπλοα σχεδόν ταυτόχρονα. Είναι κοινό μυστικό άλλωστε στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ των ταχυπλόων επιβατηγών των πλοίων δηλαδή που δρομολογούνται για τέσσερις μόνον μήνες κατά την κορύφωση της καλοκαιρινής σεζόν ότι συχνά πραγματοποιούνται ακόμη και αγώνες μεταξύ των καπετάνιων ενίοτε και μεταξύ καπετάνιων της ίδιας εταιρείας για το ποιος θα φτάσει πρώτος.
Το πλαίσιο του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (ΣΑΣ) στο οποίο συμμετέχουν όλες οι εταιρείες αλλά και οι αρμόδιες διευθύνσεις του υπουργείου τα τελευταία χρόνια δείχνει να αδυνατεί να βρει γρήγορα κοινά αποδεκτά λύσεις σε τέτοια ζητήματα, σχολιάζουν όσοι παρακολουθούν τις συνεδριάσεις τους άοκνα εδώ και χρόνια. Οι περισσότεροι ακτοπλόοι ειδικά των ταχυπλόων θέλουν να αναχωρούν νωρίς το πρωί πρώτοι πρώτοι για να απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της επιβατικής κίνησης με τους υπόλοιπους να επιχειρούν να μη χάσουν ούτε έναν επιβάτη από τον ανταγωνισμό και να σχεδιάζουν έτσι εγκεκριμένη ή και άτυπη ταυτόχρονη αναχώρηση.
Μέχρι πριν από μερικά χρόνια οπότε και τα ταχύπλοα δρομολογούνταν για να απορροφήσουν την επιπλέον ζήτηση που δεν μπορούν να καλύψουν τα συμβατικά πλοία κατά το καλοκαίρι η κατάσταση ήταν διαχειρίσιμη. Ωστόσο, η μεγάλη αύξηση του στόλου των ταχυπλόων σε συνδυασμό με την αύξηση των δρομολογίων και της επιβατικής κίνησης όπως και η ταυτόχρονη παρουσία στις θάλασσες εμπορικών πλοίων, ιδιωτικών και επαγγελματικών σκαφών αναψυχής, ταχυπλόων ή ιστιοπλοϊκών αλλά και αλιευτικών σκαφών παράγει μεγάλες προκλήσεις για την αξιόπιστη χρονικά εκτέλεση δρομολογίων.
Το καλοκαίρι του 2023 περί τα 150 ακτοπλοϊκά πλοία εξυπηρετούσαν καθημερινά 115 νησιά της χώρας, είτε συνδέοντας τα με την ενδοχώρα είτε πραγματοποιώντας συνδέσεις μεταξύ τους υπολογίζει η XRTC Business Consultants, εταιρεία συμβούλων που ειδικεύεται στις θαλάσσιες μεταφορές. Το πότε θα αναχωρούν και το πότε θα καταφθάνουν αυτά τα πλοία θα ενταχθεί πλέον σε σύστημα χρονοθυρίδων.
Η εμπειρία από το αεροδρόμια είναι ενδεικτική. Στο πλαίσιο του συντονισμού του αεροδρομίου μια χρονοθυρίδα ή αλλιώς slot είναι μια εξουσιοδότηση είτε για απογείωση είτε για προσγείωση σε ένα συγκεκριμένο αεροδρόμιο μια συγκεκριμένη ημέρα κατά τη διάρκεια μιας καθορισμένης χρονικής περιόδου. Οι χρονοθυρίδες ή τα όρια στις προγραμματισμένες λειτουργίες αεροσκαφών είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες και στα μεγάλα αεροδρόμια σε όλο τον κόσμο για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας σε εξαιρετικά πολυσύχναστα αεροδρόμια και περιόδους όπως και για την πρόληψη επαναλαμβανόμενων καθυστερήσεων που προκύπτουν από πάρα πολλές πτήσεις που προσπαθούν να απογειωθούν ή να προσγειωθούν την ίδια στιγμή. Ό,τι ακριβώς δηλαδή συμβαίνει στα ελληνικά λιμάνια.
(Πηγή: kathimerini.gr (έντυπη έκδοση), 11/3/2024)
