Η Σέριφος συγκαταλέγεται στα νησιά που μένουν πιστά στις παραδόσεις και τα έθιμά τους, καταβάλλοντας προσπάθεια να μην χαθούν στο χρόνο αλλά να περνούν από γενεά σε γενεά.

Η Καπετανία

Η Καπετανία, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά έθιμα του νησιού, έχει τις ρίζες του στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821 και διαδραματίζεται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.

Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε δύο ομάδες και η κάθε μία ορίζει από έναν αρχηγό, που χρίζεται «Καπετάνιος». Ο Καπετάνιος της κάθε ομάδας, στην οποία περιλαμβάνονται και οργανοπαίκτες, οργανώνει τα μέλη της σε μια ιδιότυπη μάχη μεταξύ τους. Μια ομάδα έχει το ρόλο Ελλήνων και η άλλη των κάθε λογής κατακτητών. Παραδοσιακά το δρώμενο λάμβανε χώρα έξω από το μοναστήρι των Ταξιαρχών, αλλά τα τελευταία χρόνια μπορούμε να το δούμε και σε άλλα μέρη του νησιού.

Χάρη στην ευαισθησία του Συλλόγου Γυναικών Σερίφου “Η Ανδρομέδα”, το έθιμο συνεχίζει να πραγματοποιείται τα τελευταία χρόνια.

Ξυλοπαναγιά

Σημαντική θέση καταλαμβάνει το πανηγύρι της Ξυλοπαναγιάς γύρω από τη γέρικη ελιά στην πλατεία, τον Δεκαπενταύγουστο στην αρχαιότερη εκκλησία του νησιού, στο χωριό Παναγιά.

Το όνομα Ξυλοπαναγιά προέρχεται από τα «τσακώματα» με ξύλινες ράβδους μεταξύ των ανδρών για την κατάκτηση της ομορφότερης γυναίκας. Σύμφωνα με την παράδοση, όποιο ζευγάρι χόρευε πρώτο γύρω από την ελιά μπροστά στην εκκλησία θα παντρευότανε μέσα στον χρόνο. Σήμερα το έθιμο έχει σταματήσει αλλά το πανηγύρι είναι από τα σημαντικότερα του νησιού, και εδώ συγκεντρώνονται σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του νησιού για γλέντι και χορό διάρκειας τριών ημερών…

Πάσχα στη Σέριφο

Το Πάσχα η Σέριφος περιμένει την Ανάσταση του Σωτήρα σε ένα κλίμα κατάνυξης και γλυκιάς προσμονής για τον ερχομό του καλοκαιριού. Τα ανθισμένα αγριολούλουδα κατακλύζουν το νησί και έρχονται σε έντονη αντίθεση με τα πάλλευκα σπίτια των διάσπαρτων οικισμών.

Παραδοσιακά οι νοικοκυρές βάφουν τα κόκκινα αυγά την Μεγάλη Πέμπτη, ενώ την Μεγάλη Παρασκευή το μεσημέρι γίνεται εν μέσω κατάνυξης η Αποκαθήλωση. Το βράδυ ο επισκέπτης δεν μπορεί να αποφασίσει ποιον από τους καταστόλιστους με αγριολούλουδα επιτάφιους να ακολουθήσει. Πάντως, η περιφορά στα στενά πλακόστρωτα της Χώρας κερδίζει τις εντυπώσεις.

Το Μεγάλο Σάββατο οι εκκλησίες του νησιού δεν Ανασταίνουν απαραίτητα την ίδια ώρα, αφού οι ιερείς συνήθως δεν επαρκούν για να τελέσουν την Αναστάσιμη Λειτουργία σε όλους τους ναούς. Και το Πάσχα κορυφώνεται την Κυριακή του Πάσχα, όταν όλο το νησί αντηχεί από τη χαρά και το γλέντι που κρατάει όλη την ημέρα

Η Κούνια

Πρόκειται για ένα έθιμο της Πασχαλινής περιόδου που θα συναντήσουμε στα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων. Το έθιμο της «κούνιας» έχει τις καταβολές του στην αρχαία Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα πρόκειται για την «αιώρα» των κοριτσιών κατά τα αθηναϊκά Ανθεστήρια την περίοδο της Άνοιξης προς τιμήν του θεού Διονύσου.

Έστηναν λοιπόν μία μεγάλη ξύλινη κούνια –τα παλιά χρόνια, σήμερα το έθιμο έχει ατονήσει–, σε ένα κεντρικό σημείο, συνήθως την πλατεία,  και οι ανύπανδροι άντρες κούναγαν την κοπέλα που επιθυμούσαν, εκδηλώνοντας έτσι τον έρωτά τους γι’ αυτή.

Σήμερα αναβιώνει το έθιμο, αλλά κάπως διαφοροποιημένο. Σε μια ξύλινη κούνια στολισμένη με αγριολούλουδα ο διοριζόμενος «κουνιστής» κουνάει τον κόσμο στην κούνια, ανά ζεύγη, μετά τη Δεύτερη Ανάσταση. Το δρώμενο παίρνει μορφή πανηγυρική αφού συνοδεύεται με χορούς και με τραγούδια.