Ο Μαρίνος, παιδάκι της δευτέρας Δημοτικού, καθόταν στον υπαίθριο χώρο του Μουσικού Εργαστηρίου και είχε στα χέρια του ένα τύμπανο και μια μπαγκέτα. Τα μάτια του προσηλωμένα στον νεαρό απέναντι του, που με το τεράστιο λαούτο στα χέρια και ένα εξίσου τεράστιο χαμόγελο στο πρόσωπο τον δίδασκε ρυθμό. Ήταν Σάββατο 15 Μαρτίου, μεσημέρι, και βρισκόμασταν στο μικρό αλλά φιλικό Μουσικό Εργαστήρι στο Λιβάδι της Σερίφου με φόντο το λιμάνι του νησιού ακριβώς μπροστά μας. Ο νεαρός με το λαούτο που λέγεται Θανάσης Μπέστιας και κατάγεται από το Αγρίνιο, είναι ένας από τους τέσσερις δασκάλους μουσικής που συμμετέχουν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των Μουσικών Εργαστηρίων το οποίο εδώ και χρόνια διοργανώνει ο εθελοντικός, μη κερδοσκοπικός Σύνδεσμος «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας». Οι τέσσερις δάσκαλοι βρέθηκαν στη Σέριφο από την Παρασκευή 14 ως την Κυριακή 16 Μαρτίου και μέσα σε αυτό το διάστημα έπρεπε να δουλέψουν πυρετωδώς με τους μαθητές τους ακολουθώντας τη ροή των μαθημάτων που έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό – πάντα μέσα σε αυτό το περιορισμένο χρονικό πλαίσιο των τριημέρων ανά 15θήμερο.
Ο Θανάσης Μπέστιας διδάσκει λαούτο στον μικρό Μαρίνο.
Το Μουσικό Εργαστήρι στο Λιβάδι της Σερίφου έχει δύο εσωτερικούς χώρους. Στον πρώτο, εκείνον της εισόδου, ένας άλλος δάσκαλος, ο Κωνσταντίνος Μπισμπιρούλας, δούλευε ταυτόχρονα πάνω στο πιάνο μαζί με μια πολύ μεγαλύτερη από τον Μαρίνο μαθήτρια. Στον πίσω χώρο, η Ιωάννα Παρασκελίδη, που κατάγεται από τη Σέριφο και ζει στην Αθήνα, βρισκόταν περιστοιχισμένη από επτά παιδιά τα οποία τραγουδούσαν και χόρευαν ενώ τα δίδασκε μουσικοκινητική αγωγή. Κάποιοι από τους γονείς των μαθητών ήταν παρόντες. Ένα κοριτσάκι, που είχε φύγει από το μάθημα της Παρασκελίδη, βρισκόταν πάνω σε μια καρέκλα κοιτάζοντας βουλιμικά από το παράθυρο το μάθημα την ώρα που η Αλεξάνδρα Θωμοπούλου, συνεργάτιδα του Συνδέσμου «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας», τραβούσε διαρκώς φωτογραφίες.
Εν τω μεταξύ, όχι και τόσο μακριά από τον χώρο στον οποίο βρισκόμασταν, στο Art Lab Think of Serifos επί της κεντρικής παραλιακής οδού του Λιβαδιού, ο Φίλιππος Φιλιππόπουλος, ο τέταρτος της παρέας μουσικοδασκάλων της Σερίφου εκείνο το τριήμερο, παρέδιδε μαθήματα βιολιού σε έναν άλλο ενήλικο, τον Πέτρο, ο οποίος δεν είναι κάτοικος της Σερίφου αλλά κάποια στιγμή μετά την πανδημία αποφάσισε να ζήσει μόνιμα στο νησί, το οποίο είχε αγαπήσει από το 2011 όταν το πρωτογνώρισε. Σήμερα ο Πέτρος είναι μόνιμος κάτοικος Σερίφου, από όπου εργάζεται με τηλεργασία.
Μία ημέρα αργότερα, την Κυριακή 16 Μαρτίου το μεσημέρι, λίγο πριν την αναχώρησή τους για την Αθήνα, οι τέσσερις δάσκαλοι μαζί με όλα τα παιδιά που δίδασκαν κατά τη διάρκεια του τριημέρου λάμβαναν μέρος σε μια γιορτή όπου μαθητές και δάσκαλοι έπαιζαν παρέα τα όργανά τους, τραγουδούσαν και χόρευαν. Η γιορτή έλαβε χώρα στο Captain’s, ένα από τα καφέ- εστιατόρια στο λιμάνι, το οποίο βρίσκεται ακριβώς κάτω από το Μουσικό Εργαστήρι. Ένας αναπληρωτής εκπαιδευτικός που βρισκόταν εκεί, ο Γιάννης Μπαλωμένος, μας είπε ότι ποτέ δεν είχε δει τόσο γεμάτο το Captain’s κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Το όραμα μιας γυναίκας
Όλα τα παραπάνω συνετέλεσαν σε μια γνήσια πολιτισμική δράση. Πέρα από τη διατήρηση και προβολή της μοναδικότητας του νησιώτικου περιβάλλοντος και της παραδοσιακής πολιτιστικής κληρονομιάς των νησιών, ένας από τους σκοπούς του Συνδέσμου «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας», που ιδρύθηκε το 1992 από τη μουσικοπαιδαγωγό Φραγκίσκη Ψαχαροπούλου-Καρόρη, είναι η δημιουργία ευκαιριών για μάθηση, επικοινωνία και εκδήλωση των ενδιαφερόντων και ταλέντων των παιδιών και νέων στα απομονωμένα νησιά.
Στο πιάνο ο δάσκαλος μουσικής Κωνσταντίνος Μπισμπιρούλας και οι μικροί μαθητές του.
«Όραμα της Ψαχαροπούλου-Καρόρη ήταν να δώσει την ευκαιρία στους κατοίκους των νησιών να έρθουν σε επαφή με την κλασική μουσική και ταυτόχρονα με τη μουσική τους παράδοση» είπε στο «Βήμα» η κυρία Αλίκη Νταή, υπεύθυνη των μουσικών εργαστηρίων, αντιπρόεδρος του Συνδέσμου και κάποτε η ίδια δασκάλα μουσικής. Η Ψαχαροπούλου-Καρόρη καταγόταν από τη Σίφνο, όπου έγινε και το πρώτο Μουσικό Εργαστήρι το 1996. Από τότε, στα 33 χρόνια λειτουργίας του Συνδέσμου έχουν ιδρυθεί 10 μουσικά εργαστήρια σε αντίστοιχα νησιά και σε όλα αυτά τα χρόνια περίπου 60 δάσκαλοι έχουν διδάξει περισσότερους από 6.000 μαθητές. Πέρα από τη Σέριφο και τη Σίφνο, τα υπόλοιπα τέσσερα νησιά που αυτή τη στιγμή εντάσσονται στο πρόγραμμα είναι η Κάσος, η Λήμνος, η Ικαρία και η Κέα, ενώ τα μουσικά εργαστήρια είναι εξοπλισμένα με τα όργανα που διδάσκονται οι μαθητές. «Διδάσκουν πιάνο, βιολί, κιθάρα, φλάουτο, φλογέρα, χορωδία, χορό, λαούτο – ανάλογα και με τιs ανάγκες και επιθυμίες κάθε τόπου. Για παράδειγμα, στη Σέριφο ο ίδιος ο δήμαρχος του νησιού κ. Κώστας Ρεβίνθης ζήτησε να σταλεί δάσκαλος λαούτου και βιολιού, οπότε τα ανάλογα τμήματα ξεκίνησαν εκεί». Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι ότι τα παιδιά παίρνουν πτυχίο γιατί ο Σύνδεσμος τους δίνει την δυνατότητα να πάνε σε κάποιο Ωδείο και να εξασφαλίσουν κάποιο επίσημο έγγραφο. «Δεν γίνεται τίποτα στον αέρα, αρκεί να υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον από το παιδί».
Σε κάθε περίπτωση, το πιο σημαντικό στον ρόλο του Συνδέσμου είναι η έμπνευση του παιδιού και από εκεί και πέρα οι πρακτικές λύσεις σε όποια προβλήματα προκύπτουν βρίσκονται. Οι δάσκαλοι πηγαίνουν κυρίως κάθε 15 μέρες στα νησιά, υπάρχουν όμως περιπτώσεις που δάσκαλοι οι οποίοι ξεκίνησαν να διδάσκουν πριν από πολλά χρόνια σε κάποιο νησί, τελικά εγκαταστάθηκαν στο νησί όπου πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους.
Από μαθητές δάσκαλοι
«Στη Λήμνο, για παράδειγμα, όλοι οι δάσκαλοί μας είναι πλέον εκεί, και κάθε εβδομάδα παραδίδουν μαθήματα» είπε η κυρία Νταή. «Μάλιστα, ένας από τους νυν δασκάλους της Λήμνου ήταν ο ίδιος μαθητής του Μουσικού Εργαστηρίου που ανέλαβε καθήκοντα όταν ο δάσκαλος του νησιού αναγκάστηκε να φύγει. Στην Ικαρία η καθηγήτρια του πιάνου και του βιολιού μένει εκεί και εκείνος που πηγαινοέρχεται είναι ο δάσκαλος της κιθάρας».
Το πιο σημαντικό ίσως όλων, είναι ότι από το Μουσικό Εργαστήρι του Συνδέσμου, κάποιοι μαθητές έχουν ακολουθήσει αξιοζήλευτη πορεία. «Ο Μάρκος Διστέφανος. ο οποίος είχε ξεκινήσει από το Εργαστήριο της Κέας, διαπρέπει στην Αυστρία, ως κλασικός κιθαρίστας. Ένα παιδάκι από την Κέα που ξεκίνησε κάπως χαλαρά, αυτή τη στιγμή διαπρέπει στο εξωτερικό. Για μας η συγκίνηση είναι μεγάλη».
(Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, του Ιωάννη Ζουμπουλάκη, 30/3/2025)
