Η αναγέννηση της φύσης κατά τη διάρκεια της άνοιξης γιορτάζεται στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες της Μεσογείου, με ένα «μαγιάτικο στεφάνι» την Πρωτομαγιά.
Το μαγιάτικο στεφάνι είναι φτιαγμένο με βέργα από ξύλο κληματαριάς και ανοιξιάτικα λουλούδια και είναι το πιο διαδεδομένο έθιμο για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς, Τα λουλούδια που επιλέγονται είναι συνήθως αγριολούλουδα, μαργαρίτες και σπανιότερα παπαρούνες, ενώ πρόκειται για έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα και την αρχαία ελληνική θρησκεία.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, η πρώτη μέρα του Μαΐου, ήταν αφιερωμένη στον ετήσιο εορτασμό της Δήμητρας, της θεάς της γονιμότητας και της γεωργίας. Κάθε χρόνο την ίδια ημέρα, η κόρη της, Περσεφόνη, ανέβαινε από τον Άδη στη Γη για να την δει και η Δήμητρα «άνθιζε» από τη χαρά της. Έτσι, προς τιμήν της, οι αρχαίοι Έλληνες γιόρταζαν τα Aνθεστήρια, εορτασμός με διάφορες τελετές.
Στη συνέχεια, ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς για τον ερχομό της άνοιξης υιοθετήθηκε και κατά τη διάρκεια τόσο της ρωμαϊκής όσο και της βυζαντινής εποχής. Έφτιαχναν, δηλαδή, μαγιάτικα στεφάνια με πολλά άνθη για καλοτυχία, υγεία και προστασία. Στις μέρες μας τοποθετείται στο κατώφλι του εκάστοτε σπιτιού – για τα ίδια αγαθά – και απομακρύνεται στο τέλος του καλοκαιριού.
Τα ήθη και έθιμα της Πρωτομαγιάς ξεχωρίζουν ανά τόπο. Για παράδειγμα, στη Σέριφοκρεμούν στην πόρτα του σπιτιού τους ένα στεφάνι από λουλούδια, προσθέτοντας όμως και τσουκνίδες, κριθάρι και σκόρδο. Στην Αγιάσο της Λέσβου, φτιάχνουν στεφάνια από όλα τα λουλούδια και βάζουν μέσα «δαιμοναριά», άγριο χόρτο με πλατιά φύλλα και κίτρινα λουλούδια για να δαιμονίζονται οι γαμπροί. Στην Κέρκυρα υπάρχει το «μαγιόξυλο», που είναι προπομπός του στεφανιού.
Το μαγιόξυλο είναι ένα πράσινο κλαδί, που μόλις έχει πετάξει φύλλα του, οι άνθρωποι το τυλίγουν με χρωματιστές κορδέλες και πάνω του κρεμάνε λουλούδια, καρπούς και μικρά φλασκιά με γλυκό κρασί, λάδι και μέλι.
Σε νησιά του Αιγαίου την Πρωτομαγιά, τα κορίτσια σηκώνονταν την αυγή και έπαιρναν μαζί τους τα λουλούδια, που είχαν μαζέψει από την παραμονή και πήγαιναν στα πηγάδια να φέρουν το «αμίλητο νερό» (αμίλητο γιατί το κουβαλούσαν χωρίς να μιλούν). Όταν το έφερναν στο σπίτι, πλένονταν όλοι με αυτό.
Όσον αφορά τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς σε άλλα μέρη της Ελλάδας, αξίζει να αναφερθεί ότι στην Πάργα, τα παιδιά πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν το τραγούδι του Μαγιού κρατώντας στα χέρια τους κλωνάρια πορτοκαλιάς ή νεραντζιάς γεμάτα άνθη. Από την άλλη, στον Άγιο Λαυρέντιο στον Βόλο, στολίζουν ένα παιδάκι με λουλούδια.
Νέοι και γυναίκες μεγάλης ηλικίας μαζεύονται την παραμονή της Πρωτομαγιάς, μόλις δύσει ο ήλιος και ανάβουν φωτιές με ξερά κλαδιά που έχουν συγκεντρώσει αρκετές μέρες πριν. Όσο η φωτιά είναι αναμμένη οι γυναίκες χορεύουν κυκλικούς χορούς γύρω από τη φωτιά και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια για την Πρωτομαγιά.
Τα νέα παιδιά, αφού βρέξουν τα μαλλιά και τα ρούχα τους, πηδούν πάνω από τις φωτιές σαν μία συμβολική πράξη που αποσκοπεί στο να διώξει τον χειμώνα και την αρρώστια. Στην συνέχεια όλοι παίρνουν έναν δαυλό από φωτιά και την πηγαίνουν στο σπίτι τους για να φύγουν όλα τα κακά.
Υπάρχουν και άλλα πολλά έθιμα της Πρωτομαγιάς που γιορτάζονται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας: το Μαγιόπουλο, το οποίο ονομάζουν ακόμα Φουσκοδένδρι ή Ζαφείρη, γιορτάζεται στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία, το έθιμο του Κλήδωνα (είδος λουλουδιού) στο δήμο Κόζιακα, το έθιμο της πιπεργιάς στην Εύβοια, τα Ξόρκια της Πρωτομαγιάς για το διώξιμο των φιδιών στην Ήπειρο, κλπ.
(Πηγή: https://biscotto.gr/, 30/04/2025)
