Ο θρόνος και η σπηλιά του Κύκλωπα αποτελούν τοπόσημα της Σερίφου και όλοι γνωρίζουμε τη σημασία και τις μυθολογικές αναφορές που συνοδεύουν την τοποθεσία.
Βέβαια, και σε άλλα μέρη της Ελλάδας –όπως και του κόσμου–, υπάρχουν διάφορα σπήλαια που οι κάτοικοι των περιοχών αυτών ισχυρίζονται ότι είναι το σπήλαιο του Κύκλωπα Πολύφημου.
Έτσι λοιπόν οι κάτοικοι της Μάκρης Αλεξανδρούπολης ισχυρίζονται ότι η σπηλιά που βρίσκεται δίπλα στο λιμάνι, αυτή είναι η σπηλιά του Κύκλωπα, μάλιστα έχουν τοποθετήσει και αναγνωριστική πινακίδα και μεγάλοι βράχοι που βρίσκονται εκεί σαν ριγμένοι από το χέρι του Κύκλωπα μέσα στη θάλασσα.
Στην Μαρώνεια της Ροδόπης λένε πως αν μελετήσουμε την Ραψωδία Ι’ της Οδύσσειας του Ομήρου θα διαπιστώσουμε χωρίς να υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι όλα αυτά τα γεγονότα και τα σημεία που μας αναφέρει έχουν διαδραματιστεί στην περιοχή γύρω από την Μαρώνεια.
Άλλη εκδοχή, και μάλιστα σε έκδοση του υπουργού Πολιτισμού, αναφέρει ότι το σπήλαιο του Κύκλωπα βρίσκεται στην Γιούρα, μια ακατοίκητη νησίδα βόρεια της Αλοννήσου. Άλλη πάλι ότι βρίσκεται στη νήσο Ηράκλεια των Μικρών Ανατολικών Κυκλάδων νότια της Νάξου.
Οι κάτοικοι πάλι της Σικελίας λένε ότι η Σικελία είναι το μυθικό νησί Θρινακία όπου κατοικούσε ο γίγαντας Πολύφημος μέσα σε μια σπηλιά.
Κάτοικοι της Νέας Πέτρας, της Εργάνης και της Ξυλαγανής, επίσης στη Ροδόπη, υποστηρίζουν ότι εκτός από τη σπηλιά του Κύκλωπα στη Μαρώνεια, υπάρχουν στην περιοχή οι σπηλιές των άλλων Κυκλώπων που ήταν εκεί κοντά, κάτω από τον προϊστορικό οικισμό του Κρεμαστού (Ασάρ Τεπέ), μάλιστα τόσο επηρεάστηκε κάτοικος της Ξυλαγανής που πριν χρόνια πήγε μόνος του παράτυπα στην ακρόπολη του Κρεμαστού μη γνωρίζοντας πόσο κακό μπορεί να κάνει και καθάρισε μέρος μιας σπηλιάς από όγκους βράχων και χώματα ψάχνοντας να βρει τα κόκκαλα του γίγαντα. Η ακρόπολη Κεμαστού (Ασάρ Τεπέ) βρίσκεται πάνω από τα τρία αυτά χωριά, είναι ένας περιτειχισμένος λόφος με κάθετους κομμένους βράχους. Μέσα υπάρχουν επίσης και ερείπια ανακτόρου όπου έδρευε ο ηγεμόνας τους. Όπως ισχυρίζονται οι κάτοικοι των ανωτέρω χωριών γύρω και κάτω από αυτόν τον οικισμό βρίσκονται τα εν συνόλω πέντε σπήλαια των γιγάντων.
Γεγονός είναι πως σε αντίθεση με τα ιστορικά γεγονότα, τα μυθολογικά είναι σχεδόν αδύνατον να διασταυρωθούν, όσο ψήγματα πραγματικότητας και αν διαθέτουν.
Πάντως η ιστορία του Κύκλωπα Πολύφημου και ο ρόλος που διαδραμάτισε στο ταξίδι της επιστροφής του Οδυσσέα και των συντρόφων του από την Τροία στην Ιθάκη, θα δίνει πάντα τροφή στη φαντασία μας και θα κάνει τα όρια μεταξύ ιστορίας και μυθολογίας περισσότερο δυσδιάκριτα.
(Με στοιχεία από https://xronos.gr/, του Παράσχου Ανδρούτσου, 9/3/2025)
