Χωρίς να αναφερθεί σε συγκεκριμένα ποσοστά, τρόπο εκλογής και άλλες πληροφορίες οι οποίες έχουν διαρρεύσει για το νέο εκλογικό σύστημα δημοτικών και περιφερειακών αρχών, ο Υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, παρουσίασε τις βασικές προτάσεις για την αλλαγή του Ενιαίου Κώδικα αυτοδιοίκησης, στην κοινή συνεδρίαση ΕΝΠΕ και ΚΕΔΕ.
Ο Υπουργός ξεκαθάρισε πως κεντρική απόφαση είναι η εκλογή σε ένα γύρο και κατάργηση της επαναληπτικής διαδικασίας της δεύτερης Κυριακής, με εξασφαλισμένη πλειοψηφία 3/5 για το Δήμαρχο και τον Περιφερειάρχη οι οποίοι θα έχουν επίσης αυξημένη νομιμοποίηση.
Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με όσα είχε αναφέρει πρόσφατα ο Υπουργός, το ποσοστό που θα δίνει απευθείας εκλογή στον πρώτο συνδυασμό θα κινείται στα πλαίσια του 43%, αν και έχουν ακουστεί ποσοστά όπως το 42% ή και το 40%, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα της δεύτερης επιλογής στα ψηφοδέλτια η οποία θα χρησιμοποιείται για την ανάδειξη Δημάρχων και Περιφερειαρχών εφόσον δεν καλυφθεί το παραπάνω ποσοστό.
Οι εκλογείς θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην ψηφοφορία και με ηλεκτρονικό τρόπο, ενώ στους Δήμους εάν οι συνδυασμοί το επιθυμούν θα μπορεί να εκλεγούν από 1 έως 3 δημοτικοί σύμβουλοι χωρίς σταυρό. Η πρόβλεψη αυτή θα είναι υποχρεωτική στις Περιφέρειες για 2 ή 3 μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Οι εκλογικές ενότητες για την ανάδειξη δημοτικών συμβούλων καταργούνται, όπως επίσης καταργείται το δικαίωμα της απόσπασης στον τόπο εκλογής των δημοσίων υπαλλήλων. Ο κ. Λιβάνιος άφησε ανοιχτό παράθυρο για μικρές δημοτικές κοινότητες.
Παράλληλα μπαίνουν περιορισμοί στις δημόσιες εμφανίσεις σε ΜΜΕ από την ανακήρυξη των εκλογών και μετά, οι οποίες το 2028 θα διεξαχθούν στις 26 Νοεμβρίου, ενώ οι συνεδριάσεις θα μπορούν να είναι υβριδικές, με τηλεδιάσκεψη και δια ζώσης χωρίς περιορισμούς.
Στους Δήμους θα δίνεται η δυνατότητα διεξαγωγής δημοψηφισμάτων για τοπικά ζητήματα, το αποτέλεσμα των οποίων θα είναι γνωμοδοτικό.
«Είναι μια μεγάλη ολιστική αλλαγή ο Κώδικας, βάση για όλες τις λειτουργίες της αυτοδιοίκησης. Αποτελεί όχημα για ενίσχυση της αυτοδιοίκησης, αρχή μιας νέας σελίδας, βελτίωση λογοδοσίας και ενίσχυση της διαφάνειας», τόνισε στην ομιλία του ο Υπουργός Εσωτερικών.
Όπως επεσήμανε ξεκινάει ένας εξαντλητικός διάλογος για όλες τις αλλαγές, οι οποίες περιλαμβάνουν θέματα αρμοδιοτήτων, καταστατική θέση αιρετών, πόρους κ.α. ώστε πριν τις διακοπές του καλοκαιριού να ψηφιστεί ο νόμος που θα αποτελέσει την «αρχή μια ωραίας νέας διαδικασίας».
Ξεκάθαρες αρμοδιότητες και συγκεκριμένους πόρους, οικονομική αυτοτέλεια και ανεξαρτησία, αυτοδιοίκητο στην πράξη και όχι στα λόγια για να λειτουργούν οι Δήμοι αποτελεσματικά και υπεύθυνα προς τους πολίτες, ζήτησε εκ μέρους των Δημάρχων ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου.
Εμπιστοσύνη στα πρόσωπα, όπως αυτό του Υπουργού Εσωτερικών, εξέφρασε ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ, Γιώργος Χατζημάρκος, τονίζοντας πως το εκλογικό σύστημα πρέπει να εξεταστεί τελευταίο:
«Με όποιον τρόπο εκλεγείς, την επόμενη μέρα θα πρέπει να είσαι χρήσιμος και λειτουργικός».
Ικανοποιημένη η διοίκηση της ΚΕΔΕ
Η ΚΕΔΕ μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάρτισης και ψήφισης του νέου κώδικα αυτοδιοίκησης, θέτει ξεκάθαρα τιςνέες προτεραιότητες της, όπου θα δώσει βάρος το επόμενο διάστημα. Προτεραιότητες όπως
- το ξεκαθάρισμα των ευθυνών κι αρμοδιοτήτων,
- το προσωπικό,
- η αύξηση και ο σαφής προσδιορισμός των οικονομικών πόρων,
- η αναβάθμιση της καταστατικής θέσης του πολιτικού προσωπικού της αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού,
- η επίλυση των προβλημάτων των μικρών ορεινών και νησιωτικών δήμων,
- η υλοποίηση των προτάσεων για νομοθετική ρύθμιση που έγιναν τα τελευταία πέντε έτη και εκκρεμούν,
- η Μητροπολιτική Διοίκηση Αθήνας-Θεσσαλονίκης στον Α’ βαθμό,
- το ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων λόγω της συνύπαρξης ΔΚΚ, Καλλικράτη και Κλεισθένη,
- η επανεξέταση των αρμοδιοτήτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και η μεταφορά αρμοδιοτήτων τους στις Περιφέρειες και τους Δήμους,
- η απλούστευση διαδικασιών για να χτυπηθεί η γραφειοκρατία.
Όσον αφορά το ζήτημα της αλλαγής του εκλογικού νόμου, που τέθηκε από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών , ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ επισήμανε ότι αυτό θα συζητηθεί πρώτα στο εσωτερικό της αυτοδιοίκησης. Αυτή τη στιγμή προέχει η προώθηση πολιτικών λύσεων πάνω στις βασικές προτεραιότητες που έχουμε θέσει.
Στο πλαίσιο αυτό, υπέβαλε μια σειρά από θέσεις και προτάσεις κατά τη διαβούλευση και τις εργασίες σύνταξης του νέου Κώδικα, κατά πεδίο πολιτικής, με σημαντικότερες τις παρακάτω:
Α. Η κατηγοριοποίηση των ΟΤΑ
Η ΚΕΔΕ συμφωνεί να εκπονηθεί ξεχωριστό “Βιβλίο” στο νέο Κώδικα, που θα αφορά τις διαφορετικές ρυθμίσεις ως προς τις αρμοδιότητες, το προσωπικό και την οργάνωση των Μικρών Ορεινών και Νησιωτικών Δήμων σε σχέση με τους μεσαίους ηπειρωτικούς και νησιωτικούς Δήμους.
Β. Διεύρυνση και κοστολόγηση των αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ
Η ΚΕΔΕ προτείνει να εκσυγχρονιστεί το άρθρο 270 του Ν. 3852/2010 «Κόστος Μεταφοράς αρμοδιοτήτων στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση».
Η ανακοίνωση της ΚΕΔΕ αναφέρει επίσης: «Σημειώνουμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση ότι η αρμόδια Υποεπιτροπή του ΥΠΕΣ έχει υιοθετήσει τις 2 σημαντικότερες μεθόδους: 1ον την κατάργηση της έγκρισης από το Υπουργείο ή την Αποκεντρωμένη Διοίκηση αποφάσεων που λαμβάνονται από το δήμο ή την περιφέρεια και 2ον τη αλλαγή της διοικητικής υπαγωγής υπαρχουσών συγκροτημένων δομών ήδη χωροθετημένων σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο στις αντίστοιχες περιφέρειες ή δήμους.
Σημειώνουμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση ότι η αρμόδια Υποεπιτροπή του ΥΠΕΣ έχει υιοθετήσει τη διατύπωση: «Το νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να διασφαλίζει τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους, το ανθρώπινο δυναμικό, την αναγκαία υποδομή και εξοπλισμό, καθώς και τα απαιτούμενα ψηφιακά εργαλεία με την οικεία τεχνογνωσία».
Γ. Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (ΚΑΠ)
Σύμφωνα με τις προτάσεις των Συνεδρίων της ΚΕΔΕ και του Διοικητικού Συμβουλίου της και δεδομένου ότι έχει λήξει η μνημονιακή περίοδος, πρέπει η νομοθέτηση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) να επιστρέψει στις σχετικές διατάξεις του Ν.3852/2010.
Πρέπει να καταργηθεί ο “κόφτης” (παρ. 4, άρθρο 38 του Ν.3986/2011 όπως ισχύει) και να επανέλθουμε στη φιλοσοφία και τη νομοτεχνική συγκρότηση των σχετικών διατάξεων του Ν.1828/1989, του Ν.2672/1998 και του Ν.3852/2010. Δηλαδή οι ΚΑΠ να αποτελούν ποσοστό δυναμικών κρατικών πόρων (όπως είναι ο Φόρος εισοδήματος, ο ΦΠΑ, ο ΕΝΦΙΑ και τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων) που εξελίσσονται με την οικονομική ανάπτυξη.
Είναι απαραίτητο να “επαναπατριστούν” οι πόροι που αφαιρέθηκαν από τους ΟΤΑ (φόρος επί του ζύθου, δικαίωμα βοσκής, τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, τέλη καθαριότητας των παραχωρησιούχων, τέλη επί των αυθαιρέτων, τέλη διέλευσης του φυσικού αερίου, έσοδα από τους αιγιαλούς κ.ά.).
Τα τελευταία χρόνια απονεμήθηκαν στους Δήμους σημαντικές αρμοδιότητες, χωρίς επαρκείς πόρους, στους τομείς της προστασίας των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, της ναυαγοσωστικής κάλυψης και της πολιτικής προστασίας (καθαριότητα υπερτοπικών οδών, καθαρισμός χειμάρρων, καθαρισμός οικοπέδων ενόψει αντιπυρικής περιόδου).
Δ. Καταστατική θέση των αιρετών
Την ΚΕΔΕ δεσμεύουν οι προτάσεις του Κειμένου Κοινών Θέσεων του κοινού Συνεδρίου ΕΝΠΕ – ΚΕΔΕ του 2018. Στο πλαίσιο αυτό ζητά :
1. Κωδικοποίηση και οριστική επίλυση όλων των προβλημάτων της καταστατικής θέσης των αιρετών (μισθολογικό καθεστώς, ειδικές άδειες για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, θωράκιση έναντι υπηρεσιακών μεταβολών για πολιτικούς λόγους, ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά και χορηγίες).
2. Άμεση επαναφορά της καταργηθείσας με το νόμο 4093/2012 χορηγίας των νέων αιρετών.
3. Τροποποίηση του άρθρου 236Α του νόμου 3852/2010, ώστε να τίθενται σε αργία οι αιρετοί που παραπέμπονται αμετακλήτως για κακούργημα μόνο στην περίπτωση που τους έχει επιβληθεί ο περιοριστικός όρος της προσωρινής κράτησης. Κατάργηση των άρθρων 233, 234 και 237 του Ν. 3852/2010 (Καλλικράτη). Να ισχύει δηλαδή μόνο το 236 και το 236Α τροποποιημένο.
4. Επανεξέταση των ισχυουσών διατάξεων για τα κωλύματα και ασυμβίβαστα στη βάση της ισοτιμίας για όλους τους αιρετούς της Αυτοδιοίκησης και του Κοινοβουλίου σε συνδυασμό με την αποσαφήνιση της ειδικής άδειας των αιρετών, που θα πρέπει να ισχύουν για όλους ανεξαρτήτως επαγγέλματος.
5. Νομοθετική ρύθμιση ώστε να μην επιστραφεί το απονεμηθέν μηνιαίο βοήθημα και το εφάπαξ που έλαβαν οι αιρετοί από το τέως ΤΑΔΚΥ, δεδομένου ότι η αποκλειστική ευθύνη για τη δημιουργία του προβλήματος βαρύνει τη Διοίκηση.
Παράλληλα, προτείνονται τα ακόλουθα :
- Η σύσταση ενός μόνιμου Μηχανισμού Παρακολούθησης της Καταστατικής Θέσης των Αιρετών υπό τη μορφή του Παρατηρητηρίου.
- Η κατάρτιση Κώδικα Δεοντολογίας Αιρετών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης με πρόταση της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ.
- Επαρκείς υποστηρικτικοί μηχανισμοί για την άσκηση των καθηκόντων τους.
Σύμφωνα επίσης με την ανακοίνωση της ΚΕΔΕ, παραμένουν μια σειρά από εκκρεμότητες στη διαδικασία του διαλόγου.
Όπως επισήμανε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ , η αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού αναμένει από το Υπουργείο Εσωτερικών τις προτάσεις για τα παρακάτω κρίσιμα ζητήματα:
- Τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των ΟΤΑ, τον “επαναπατρισμό” των πόρων που αφαιρέθηκαν και τους νέους πόρους που έχουν κατεξοχήν τοπικό χαρακτήρα (όπως είναι το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση).
- Την καταστατική θέση των αιρετών.
- Την εποπτεία των ΟΤΑ.
- Ένα μεσοχρόνιο (π.χ. τετραετές) Πρόγραμμα στελέχωσης των ΟΤΑ για την κάλυψη των κενών που δημιουργήθηκαν με τα μνημόνια, τις συνταξιοδοτήσεις και την κινητικότητα και για τη συγκρότηση των νέων υπηρεσιών που επιβάλλεται με διάφορα νομοθετήματα να συγκροτήσουν οι ΟΤΑ (Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου, Τμήματα Πολιτικής Προστασίας κλπ).
(Πηγή: https://cyclades24.gr/, 28/4/2025)
