Σίγουρα θα έχετε ακούσει τα τελευταία δύο χρόνια για το πρόγραμμα «Just Go Zero – Τήλος», που μετέτρεψε την Τήλο σε μια ZERO WASTE κοινότητα, και αν όχι, θα το ακούσατε πρόσφατα από τον υποψήφιο δήμαρχο Δημήτρη Γκιολέ, ο οποίος ευελπιστεί να το εφαρμόσει άμεσα και εδώ, στην Σέριφο.
Τι είναι όμως ένα Just Go Zero πρόγραμμα, πως εφαρμόζεται και τι πετυχαίνει; Ας το δούμε αναλυτικά μαζί, για να γνωρίζουμε και γιατί ακριβώς μιλάμε όσον αφορά την εφαρμογή του στη Σέριφο.
Αν προσπαθούσαμε να το περιγράψουμε με λίγα λόγια θα λέγαμε πως πρόκειται για ένα πρότυπο και καινοτόμο σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων. Ποια είναι τα αστικά στερεά απόβλητα; Αυτά που κοινώς λέμε «τα σκουπίδια»…
Όσον αφορά το τι σκοπεύει το πρόγραμμα να κάνει με τα σκουπίδια μας, είναι σχετικά απλό σαν σκέψη, αλλά καθόλου εύκολο στην εφαρμογή. Να καταλήγουν στον ΧΥΤΑ πολύ λιγότερα και ιδανικά καθόλου σκουπίδια. Αυτό μπορεί να υλοποιηθεί σταδιακά εφαρμόζοντας τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Δηλαδή, μεγιστοποιούμε την επανάχρηση και την ανακύκλωση, εφαρμόζουμε την κομποστοποίηση και διαχειριζόμαστε κατάλληλα τα μη ανακυκλώσιμα υλικά
Για να καταλάβουμε καλύτερα φτάνει να κοιτάξουμε μερικούς αριθμούς που αφορούν την Τήλο, όπου το πρόγραμμα εφαρμόζεται εδώ και δύο χρόνια. Στην αρχή λοιπόν της εφαρμογής του, περίπου το 87% των απορριμμάτων του νησιού κατέληγαν σε ΧΥΤΑ. Με την επιτυχή εφαρμογή της καινοτόμου μεθόδου συλλογής από πόρτα σε πόρτα και την εισαγωγή πρακτικών διαλογής βιολογικών αποβλήτων, ανακυκλώσιμων υλικών και υπολειμμάτων, η Τήλος έχει επιτύχει το αξιοσημείωτα αποτέλεσμα 100% επιτυχούς εκτροπής των αστικών στερεών αποβλήτων της από χώρους υγειονομικής ταφής, οδηγώντας στο κλείσιμο της εγκατάστασης ΧΥΤΑ, αγγίζοντας το εντυπωσιακό ποσοστό ανακύκλωσης που πλησιάζει το 90%!
JUST GO ZERO Σέριφος
Πως θα μπορούσε ένα τέτοιο πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων να εφαρμοστεί και στην Σέριφο; Ας δούμε αναλυτικά τους τομείς πάνω στους οποίους θα εστιάσει:
- Ξεχωριστή συλλογή αποβλήτων εντός των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, σε επιμέρους ρεύματα: ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί), ειδικά ρεύματα ανακυκλώσιμων υλικών, μη ανακυκλώσιμα απόβλητα, οργανικά απόβλητα κουζίνας
- Εφαρμογή προγράμματος αποκομιδής αποβλήτων πόρτα – πόρτα, από νοικοκυριά και επιχειρήσεις μέσω αξιοποίησης εφαρμογής pick-up request
- Προσωρινή αποθήκευση συλλεγόμενων ανακυκλώσιμων και μη ανακυκλώσιμων υλικών και μεταφορά σε αδειοδοτημένες μονάδες για περαιτέρω επεξεργασία και προώθηση στη δευτερογενή αγορά
- Κομποστοποίηση οργανικών αποβλήτων
- Παρακολούθηση απόδοσης ανακύκλωσης μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και ειδικού τεχνολογικού εξοπλισμού
- Υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης – ευαισθητοποίησης κατοίκων και επισκεπτών του νησιού
Τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν για τους κατοίκους, το νησί και το περιβάλλον γενικότερα, δεν είναι και λίγα… Αν τα βάλουμε σε μια λίστα, είναι αρκετά μεγάλη. Κατ’ αρχάς τα οφέλη αναμένεται να είναι περιβαλλοντικού, κοινωνικού και οικονομικού χαρακτήρα. Θα μπορούσαν να συνοψιστούν στα κάτωθι:
- Μείωση των αποβλήτων που καταλήγουν τελικώς σε ΧΥΤΑ με ταυτόχρονη αύξηση του χρόνου ζωής αυτών.
- Επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στην διαχείριση και ανακύκλωση των διαφόρων ρευμάτων υλικών και αποβλήτων.
- Συμβολή στην ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων της εξυπηρετούμενης περιοχής.
- Συνεισφορά στην επίτευξη των Τοπικών και των Περιφερειακών Στόχων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων για τα ΑΣΑ
- Κάλυψη της απαίτησης της αρχής της προφύλαξης και της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων, σύμφωνα με την οποία επιδιώκεται ο περιορισμός του συνολικού όγκου των αποβλήτων και η μείωση των επιβλαβών συνεπειών για την υγεία και το περιβάλλον, μέσω της επαναχρησιμοποίησης, της ανάκτησης υλικών και της ανακύκλωσης, ώστε να μειώνεται η ποσότητα των αποβλήτων προς τελική διάθεση, λαμβάνοντας υπόψη το οικονομικό και κοινωνικό κόστος.
- Αύξηση του ποσοστού εκτροπής των απορριμμάτων από την ταφή, με επίτευξη υψηλών στόχων κυρίως στα ρεύματα των υλικών όπως τα απορρίμματα συσκευασίας, τα βιοαπόβλητα, ο ρουχισμός, τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά, τα πράσινα (κλαδιά), τα χρησιμοποιημένα έλαια, τα επικίνδυνα, κ.α.
- Αύξηση της περιβαλλοντικής ευαισθησίας των πολιτών και των επισκεπτών.
- Εισαγωγή μιας νέας νοοτροπίας σχετικά με ενεργή συμμετοχή του πολίτη στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων.
- Αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος μέσω:
– Απομακρυσμένων Ελέγχων
– Συγκέντρωσης Πληροφορίας σε ένα σημείο
– Αξιοποίησης Πληροφοριακών Εργαλείων
– Μείωσης ανάγκης ανθρώπινων πόρων μέσω των εξ’ αποστάσεων ελέγχων
Είναι οικονομικά εφικτή η εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος στη Σέριφο;
Η εταιρεία Polygreen, η οποία είναι αυτή που εφαρμόζει το πρόγραμμα της Τήλου, μας δίνει πληροφορίες για το οικονομικό σκέλος του εγχειρήματος. Το κόστος για την προμήθεια του απαραίτητου υλικοτεχνικού εξοπλισμού, ανέρχεται σε περίπου 800.000 € ενώ το ετήσιο κόστος για την παροχή των υπηρεσιών του προγράμματος είναι σχεδόν άλλα τόσα. Το κόστος προφανώς και είναι δυσβάστακτο για τον Δήμο, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο πως η Περιφέρεια υποστηρίζει τη δράση και σε συνεργασία με το Δήμο και πιθανή σύμπραξη με ιδιωτικό φορέα, η κάλυψη του ετήσιου κόστους εφαρμογής του JUST GO ZERO Σέριφος προβάλλει ως μια ρεαλιστική και βιώσιμη προοπτική.
