Άρθρα σαν αυτό που διαβάσαμε με τίτλο «Η Οδύσσεια του ΧΥΤΑ Σίφνου», ή άλλα που περιγράφουν τα προβλήματα των Δήμων με τις εξελίξεις στη διαχείριση στερεών αποβλήτων δείχνουν πως αν τελικά γίνονται βήματα προς την κατεύθυνση ενός αποτελεσματικότερου συστήματος διαχείρισης, τότε αυτά είναι απελπιστικά αργά…
Μόλις πριν από 2 μήνες, στο διήμερο των συζητήσεων που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της 15ης Πανελλήνιας Συνόδου των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στην πόλη της Καλαμάτας, στις 1-3 Νοεμβρίου 2023, αναδείχτηκαν τα κρίσιμα ζητήματα που έχουν προκύψει από την εφαρμογή του νέου προτύπου λειτουργίας, δηλαδή του δικτύου των ΦΟΔΣΑ.
Από τη συζήτηση προέκυψε πως η στελέχωση των ΦοΔΣΑ με μόνιμο, έμπειρο, ποσοτικά και ποιοτικά επαρκές προσωπικό, παραμένει η σημαντικότερη προτεραιότητα για ικανούς και αποτελεσματικούς Φορείς, προκειμένου να υλοποιηθούν αποδοτικοί σχεδιασμοί και δράσεις και να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και σύννομα τα έργα επεξεργασίας αποβλήτων. Ειδικότερα, θα πρέπει η Πολιτεία να αναγνωρίσει την κρισιμότητα αυτού του ζητήματος και να παρεκκλίνει από το τυπικό πλαίσιο προσλήψεων, με αξιόπιστες και θεσμικές διαδικασίες που ήδη έχει εφαρμόσει σε άλλες περιπτώσεις, προκειμένου να αξιοποιηθεί το ήδη υπάρχον, με εμπειρία προσωπικό, με βάση την ήδη υποβληθείσα σχετική πρόταση από το Δίκτυο Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Δίκτυο ΦοΔΣΑ), που είναι ο φορέας επιστημονικής και συνδικαλιστικής έκφρασης των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) όλης της χώρας.
Επίσης, πρέπει να αποσαφηνιστεί το τοπίο σε επίπεδο σχεδιασμών / ανασχεδιασμών και σε επίπεδο επαρκών χρηματοδοτήσεων. Στην κατεύθυνση της αποσαφήνισης συντείνει η, εκ μέρους της Πολιτείας, έντονη κινητικότητα σε θεσμικό και διαδικαστικό επίπεδο, ιδίως σε ότι αφορά την εκπόνηση των ΠΕΣΔΑ (Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων) με όρους επενδυτικού κόστους και κόστους-οφέλους, τη βούληση μεταρρυθμίσεων για την ανακύκλωση, την αναπροσαρμογή των στόχων του ΕΣΔΑ (Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων), την επίσπευση των διαδικασιών προσαρμογής των ΜΕΑ (Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων)σε ΜΑΑ (Μονάδες Ανακύκλωσης Ανάκτησης), και την ομαλή εξέλιξη υλοποίησής τους, στην δημιουργία Περιφερειακών ΦοΔΣΑ και μόνο, καθώς και στην εφαρμογή του τέλους ταφής. Σε αυτό το πλαίσιο, απαιτείται η επανεκκίνηση μιας διαρκούς και ουσιαστικής συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Πολιτείας μέσω των αρμόδιων Υπουργείων και του Δικτύου των ΦοΔΣΑ μαζί με τα θεσμικά όργανα της Αυτοδιοίκησης. Μιας συνεργασίας με ενημέρωση και διαφάνεια, μιας συνεργασίας με διαβούλευση «πριν τη διαβούλευση», προκειμένου η διαμόρφωση των εξελίξεων να έχει τους εμπλεκόμενους, κοινωνούς και αποτελεσματικούς, στην υλοποίηση των απαιτητικών σχεδιασμών των ΠΕΣΔΑ και του Προγράμματος “Περιβάλλον & Κλιματική Αλλαγή” – ΠΕΚΑ (2021 – 2027).
Άρα το ζητούμενο είναι μεγαλύτερη προσοχή από την Πολιτεία στο θέμα ΦοΔΣΑ, αλλά και η αγαστή συνεργασία ΦοΔΣΑ – Δήμων, γεγονός το οποίο δεν είναι πάντα αυτονόητο…. Λαμπρό παράδειγμα η σχέση του Δήμου Σερίφου με τον ΦοΔΣΑ Ν. Αιγαίου. Πριν λίγο καιρό γίναμε μάρτυρες έντονων αντεγκλήσεων μεταξύ των δύο πλευρών. Μπορεί να έφταιγαν τα πρόσωπα, οι καταστάσεις, ο ανάδρομος Ερμής…. Αυτό όμως δεν απασχολεί τον δημότη ο οποίος ΑΠΑΙΤΕΙ εύρυθμη λειτουργία του συστήματος και βέβαια έναν ΧΥΤΑ κατ’ ουσία και όχι κατ’ όνομα.
Και ποσώς τον ενδιαφέρει «τις πταίει». Αυτό που θέλει είναι αποτελεσματικότητα διαχείρισης, είτε προέρχεται από την Περιφέρεια και τον ΦοΔΣΑ, είτε από τον Δήμο είτε από την κεντρική διοίκηση.
