Ο καταδυτικός τουρισμός ως εναλλακτική μορφή τουρισμού παρουσιάζει ιδιαίτερη δυναμική και πολλοί δήμοι έχουν ξεκινήσει να οργανώνονται
Μεγάλη κινητικότητα παρατηρείται τελευταία όσον αφορά την προσπάθεια πολλών Δήμων να οργανώσουν υποδομές καταδυτικού τουρισμού στην περιοχή τους, με πρωτεργάτες νησιωτικούς Δήμους.
Στη Ρόδο υλοποιείται καταδυτικό πάρκο με τεχνητούς υφάλους, το ίδιο και στον Μαραθόκαμπο της Σάμου.
Στην Λέρο και στους Φούρνους σχεδιάζονται και έχουν προχωρήσει υποβρύχια πάρκα ενάλιων αρχαιοτήτων, στα πρότυπα του Υποθαλάσσιου Μουσείου Αλοννήσου στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο των Βορείων Σποράδων, που ήδη λειτουργεί.
Στην Πάρο και στη Νάξο στα πλαίσια του προγράμματος ΑΝΔΙΚΑΤ, που υλοποιήθηκε στα πλαίσια του INTEREG Ελλάδα-Κύπρος, έχουν ήδη σχεδιαστεί υποβρύχιες θαλάσσιες διαδρομές και ωριμάζει η υλοποίηση καταδυτικών πάρκων.
Στην Κρήτη το καταδυτικό πάρκο Αποκορώνου ήταν το πρώτο που αδειοδοτήθηκε στην Ελλάδα μαζί με το καταδυτικό πάρκο Τυρού, που βρίσκεται σε φάση αναμόρφωσης.
Στην Κέα, με πρωτοβουλία του πεντάστερου ξενοδοχείου “One & Only -Kea Resort”, που θα ανοίξει τις πύλες του τον Μάιο, έχει αποφασιστεί η βύθιση ενός ιστορικού αεροσκάφους της Ολυμπιακής Αεροπορίας στην περιοχή του Βρόσκοπου, με σκοπό τη μετατροπή του σε υποβρύχιο αξιοθέατο, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για τον τουριστικό κλάδο της περιοχής. Ο Δήμος Κέας υπέβαλε ήδη το αίτημα για την ίδρυση του υποβρυχίου εκθέματος.
Ανάλογες κινήσεις γίνονται και σε άλλα νησιά του Αιγαίου, όπως η Σκύρος, αλλά και εκτός Αιγαίου, στο Ιόνιο, όπου έχουν ήδη κατατεθεί από την Περιφέρεια Ηπείρου φάκελοι αδειοδότησης για τρία καταδυτικά πάρκα στην Πάργα την Πρέβεζα και τα Σύβοτα.
Αλλά και στο Λουτράκι Κορινθίας, σχεδιάζεται καταδυτικό πάρκο στη θέση Στέρνα-Μυλοκοπή και ο φάκελος έχει ήδη κατατεθεί.
Τι είναι όμως ένα καταδυτικό πάρκο (ΚΠ) και γιατί έχει έρθει στο προσκήνιο η προσπάθεια ανάπτυξής τους στην Ελλάδα;
Ως καταδυτικό πάρκο νοείται οριοθετημένη και χαρακτηρισμένη περιοχή, στην οποία πραγματοποιούνται κατ’ αποκλειστικότητα καθοδηγούμενες καταδύσεις αναψυχής, καθώς και συναφείς υποβρύχιες δραστηριότητες.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο καταδυτικός τουρισμός έχει θετικές επιπτώσεις τόσο στο Φυσικό, όσο και στο Ανθρωπογενές περιβάλλον. Με την απαγόρευση της αλιείας στα όρια του ΚΠ και την φύλαξη της περιοχής προστατεύεται από παράνομες επεμβάσεις τόσο το θαλάσσιο όσο και το παράκτιο χερσαίο οικοσύστημα, τα θαλάσσια είδη και οργανισμοί, χωρίς την απειλή της υπεραλίευσης πολλαπλασιάζονται και η βιοποικιλότητα επανέρχεται στο θαλάσσιο οικοσύστημα, ενώ οι ιχθυοπληθυσμοί που αναπαράγονται ανενόχλητοι μέσα στην προστατευόμενη περιοχή εμπλουτίζουν τα αλιευτικά πεδία της ευρύτερης ζώνης.
Να σημειωθεί πως για τη δημιουργία ενός ΚΠ, δεν απαιτούνται μεγάλα έργα υποδομής, παρά μόνο τα ναύδετα (σημαδούρες) που θα δένουν τα σκάφη τα οποία θα μεταφέρουν τους αυτοδύτες και οι φωτοσημαντήρες της οριοθέτησης.
Εκτός από την ωφέλεια του φυσικού περιβάλλοντος, με τη δημιουργία του ΚΠ η ευρύτερη περιοχή προβάλλεται ως τουριστικός και καταδυτικός προορισμός. Σε κάθε περιοχή αναμένεται να δημιουργηθεί ένα νέο, αυτοτελές τουριστικό ρεύμα, το οποίο θα αποτελείται από επισκέπτες που θα έρχονται κυρίως για την κατάδυση, και επειδή το σπορ των αυτόνομων καταδύσεων δεν περιορίζεται μόνο κατά τους θερινούς μήνες, αναμένεται επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Αλλά εκτός αυτού με τη δημιουργία δικτύου καταδυτικών πάρκων σε μια γεωγραφική περιοχή, π.χ. στο Νότιο Αιγαίο, πολλαπλασιάζεται το αποτέλεσμα, διότι οι αυτοδύτες λειτουργούν σαν τους παίκτες του γκολφ!. Θέλουν να καταδύονται σε όσο το δυνατόν περισσότερα σημεία ενδιαφέροντος.
Εκτός αυτών, η λειτουργία του καταδυτικού πάρκου προκαλεί την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά και εμμέσως, η αύξηση της επισκεψιμότητας και η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου επιφέρουν αύξηση της απασχόλησης στις συναφείς δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών (καταδυτικά κέντρα, ξενοδοχεία, εστιατόρια, κ.λπ.).
Σημαντικό είναι το ότι η δημιουργία ενός ΚΠ μπορεί να αλλάξει την τουριστική «ταυτότητα» μιας περιοχής και να την προωθήσει ως καταδυτικό προορισμό, αφού το υπάρχουν τουριστικό προϊόν της περιοχής εμπλουτίζεται με όλες τις δραστηριότητες που προβλέπονται να ασκούνται εντός του ΚΠ.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι πως λόγω του οικονομικού/κοινωνικού προφίλ των επισκεπτών-αυτοδυτών, αναβαθμίζεται γενικά το τουριστικό ρεύμα της περιοχής. Και οι προοπτικές δεν σταματούν εδώ. Υπάρχει η δυνατότητα διασύνδεσης με ευρωπαϊκά και διεθνή καταδυτικά δίκτυα, φορείς θεματικού τουρισμού, τουριστικά γραφεία που ειδικεύονται στον εναλλακτικό τουρισμό, κ.λπ.
Εντυπωσιακοί οι αριθμοί!
Είναι εντυπωσιακοί οι αριθμοί που αφορούν την παγκόσμια κοινότητα των αυτοδυτών. Μόνο στην Ευρώπη καταγράφονται 4.000.000 αυτοδύτες, ενώ σε όλο τον κόσμο ξεπερνούν τα 25.000.000. Οι Ευρωπαίοι αυτοδύτες σε ποσοστό 70% προτιμούν Μεσογειακούς προορισμούς, όπως τα νησιά Mendes στην Ισπανία, τη Μάλτα, το ΚΠ Port Cros στη Γαλλία, το ΚΠ Sarm El Seih στην Ερυθρά θάλασσα, κ.ά. Τουλάχιστον 800.000 αυτοδύτες πραγματοποιούν ταξίδια με 7-10 διανυκτερεύσεις.
Όσον αφορά το προφίλ τους, ο μέσος όρος των αυτοδυτών είναι μεταξύ 30 – 40 ετών. Στην συντριπτική πλειοψηφία τους διαθέτουν ανώτατη μόρφωση & μέσο ετήσιο εισόδημα 60.000–70.000$. Σε ποσοστό 80% ταξιδεύουν συχνά στο εξωτερικό με σκοπό τις καταδύσεις. και σε ποσοστό 63% διαμένουν σε μεγάλα ή μικρότερα ξενοδοχειακά καταλύματα. Ο ετήσιος τζίρος της καταδυτικής βιομηχανίας ανέρχεται σε 2 δισ. Ευρώ.
Αν, λοιπόν, συμφωνούμε πως η ανάπτυξη ενός τόπου πρέπει να συμβαδίζει με την αειφορία και την προστασία του περιβάλλοντος, ο καταδυτικός τουρισμός είναι από εκείνες τις δραστηριότητες που συνδυάζει και τα δύο.
